روز ملی خلیج فارس
یکی از اقدامات دولت ایران برای پاسداری از میراث معنوی و فرهنگی خلیج فارس رسمیت دادن به روز ملی خلیج فارس در تقویم رسمی کشور بود. در این راستا شورای عالی انقلاب فرهنگی در تیر ماه سال ۱۳۸۴ روز ۱۰ اردیبهشت ماه که مصادف با اخراج پرتقالیها از تنگه هرمز است را روز ملی خلیج فارس نام نهاد.

پسوند اینترنتی خلیج فارس
در پی درخواست یک شرکت ترکیهای برای ثبت پسوند اینترنتی خلیج فارس (Persiangulf) و حمایت ایران پس از یک سال کارشکنی ۶ کشور حاشیهٔ خلیج فارس به سرکردگی امارات متحدهٔ عربی، در نهایت با رای اکثریت اعضا، توسط موسسه آیکان مراحل ابتدایی ثبت پسوند اینترنتی خلیج فارس طی شد و روند ثبت ادامه یافت و مراحل ارزیابی فنی و مالی پیگیری خواهد شد.
خلیج مکزیک
کنداب یا خلیج مکزیک خلیج بزرگی از اقیانوس اطلس در جنوب شرقی قاره آمریکای شمالی است.
خلیج عدن
کنداب یا خلیج عَدَن خلیجی است در جنوب یمن که از سمت جنوب با کشور سومالی و از سوی غرب با کشور کوچک « جیبوتی» همسایه میباشد. از سمت غرب به بابالمندب و دریای سرخ و از سمت شرق با اقیانوس هند مرتبط است و جزئی از این اقیانوس بشمار میآید.
در حاشیه شمالی این خلیج در کشور یمن، شهر معروف عدن قرار دارد که از سدهها پیش بزرگترین و پررونقترین شهر سرزمین یمن به شمار میآمده و هم اکنون نیز پس از صنعا پایتخت این کشور، مهمترین شهر کشور یمن است. نام این خلیج نیز از نام همین شهر گرفته شده است.
از شهرهای کرانه شمالی این خلیج میتوان مدینه الشعب، سیحوت مامورا و از شهرهای حاشیه جنوبی آن میتوان بربره، لاس خوره و بندر مرهاگنو را نام برد.
دزدان دریایی
خلیج عدن یک ناحیه شناختهشده برای دزدیهای دریایی است که آبهای ناحیه را برای سفرهای دریایی ناامن کردهاست.
خلیج عقبه
خلیج عقبه خلیجی است بزرگ در دریای سرخ. خلیج عقبه در شرق صحرای سینا و غرب شبه جزیره عربستان، اسرائیل، سرزمینهای فلسطینی، مصر و اردن واقع شده است.
خلیج چابهار
خَلیجِ چابَهار بزرگترین خلیج ایران در حاشیه کرانههای دریای عمان است.این خلیج به خاطر شکل حلقهای (Ω) خود در زمینشناسی از نوع خلیجهای اُمگایی نامیده میشود.
در نقطهٔ آغاز شرقی این خلیج شهر چابهار قرار دارد و در پایانگاه غربی آن دماغهٔ پُزم. شهر چابهار در خاور و شهر کنارک در باختر کرانههای این خلیج واقع شدهاند که هر دو دارای فرودگاه میباشند. جادهای آسفالته که محیط این خلیج را دور میزند این دو شهر را به هم متصل میکند.بنادر تجاری و ترانزیتی چابهار و کنارک در شرق و غرب خلیج چابهار بزرگترین بنادر ایرانی دریایی عمان میباشند.
۱۴ هزار هکتار از اراضی شرق خلیج چابهار به عنوان منطقه آزاد تجاری چابهار تعیین شدهاند. این منطقه آزاد به ۹ پیکره بخش میشود. در زمینهای کناره خلیج چابهار و در محدوده منطقهٔ آزاد، دهها کیلومتر جاده، اتوبان و راه، چندین مجتمع تجاری بزرگ، چندین کارخانه و شرکت تولیدی و صنعتی و بهترین هتل استان قرار دارد. بندر چابهار دارای دو اسکله شهید کلانتری و شهید بهشتی است.
پایگاه سوم نیروی دریایی ارتش در جنوب غربیترین نقطه خلیج قرار دارد.
خلیج گوایاکوئیل
خلیج گوایاکوئیل (به اسپانیایی: Golfo de Guayaquil) پهنه بزرگی از آب در بخش غربی آمریکای جنوبی است.
این خلیج بخشی از اقیانوس آرام است.
نقطهٔ شمالی این خلیج، شهر سالیناس در اکوادور و جنوبیترین نقطهٔ آن پونتا پارینیاس (Punta Pariñas) در پرو است.
خلیج گواتر
خلیج گواتر نام خلیج نسبتاً کوچکی در طول ساحل مکران در دریای عمان است.
خلیج گواتر در منتهیالیه جنوب شرقی ایران و منتهیالیه جنوب غربی پاکستان. نیمی از کرانهٔ این خلیج در ایران و نیمی دیگر در پاکستان قرار دارد.
در سمت ایران رودخانه باهوکلات و در سمت پاکستان رودخانه نهردشت به خلیج گواتر میریزند. آغاز این خلیج در سمت خاوری دماغه جیوانی است و پایان آن در سمت باختر در نقطهای به نام پسابندر است.
در کرانهٔ پاکستانی خلیج گواتر شهری به نام جیوانی قرار دارد و در کرانهٔ ایرانی آن روستاهای گواتر و پسابندر.
در امتداد ساحل مکران، خلیج گواتر در میان خلیج غربی گوادر (در سوی خاور) و خلیج چابهار (در سوی باختر) قرار گرفتهاست.
خلیج گواتر دارای جنگلهای حرا است. این جنگلها ۳۳ هکتار وسعت دارند و در ۱۵۰ کیلومتری شهر چابهار قرار گرفتهاند.
خلیج چساپیک
خلیج چساپیک (به انگلیسی: Chesapeake Bay) خلیجی است در ایالات متحده آمریکا و در ایالت مریلند.
رودخانه پوتوماک به این خلیج منتهی میشود که به نوبه خود به اقیانوس اطلس متصل است.
خلیج کالیفرنیا
خلیج کالیفرنیا (به انگلیسی: Gulf of California) خلیجی است در غرب کشور مکزیک که میان خاک اصلی مکزیک و شبهجزیره باها کالیفرنیا قرار دارد. آن را «دریای کورتِز» نیز مینامند.
خلیج گینه
خلیج گینه خلیج بزرگی از اقیانوس اطلس در جنوب غربی قاره آفریقا است. این خلیج مرکز جغرافیایی زمین بشمار میآید زیرا طول و عرض جغرافیایی در آن هر دو صفر هستند. (خط استوا و نصفالنهار مبدأ در اینجا به هم میرسند).
خلیج سیدرا
خلیج سیدرا یا سیرت (در عربی خلیج سِرت) نام خلیجی از دریای مدیترانه است که در شمال کشور لیبی قرار گرفته است.آن را "سرت بزرگ" یا "سرت بزرگتر" هم می نامند(در مقایسه با "سرت کوچک" در کشور تونس)درازای این خلیج از شهر بنغازی در شرق تا شهر مصراته در غرب ۸۰۰ کیلومتر است. در سالهای ۱۹۸۱ و همچنین ۱۹۸۶ میلادی جنگی هوایی میان هواپیماهای آمریکایی و لیبیایی بر فراز این خلیج درگرفت. در آن نبردها هواپیماهای آمریکایی به دستور رونالد ریگان خانه شخصی معمر قذافی، رئیسجمهور لیبی را در بنغاری منهدم کردند و فرزندش را کشتند. خلیج سیدرا در مسیر شاهراههای صادرات نفت لیبی به ویژه از بندر سیدرا قرار دارد. لیبی هر از گاه ادعای مالکیت کامل بر این خلیج را ابراز میکند، ولی برخی کشورهای دیگر بر همان استاندارد مالکیت نوار ۱۲ کیلومتری به موازات کرانه را تأکید می ورزند.
خلیج بنگال
کنداب یا خلیج بَنگال خلیجی است که بخش شمال شرقی اقیانوس هند را تشکیل میدهد.
شکل این خلیج به صورت سهگوشی است که از سوی خاور به شبه جزیره مالایا و از سوی باختر به هندوستان محدود میشود. در نوک شمالی این خلیج، منطقهٔ بنگال قرار دارد. این منطقه شامل کشور بنگلادش و ایالت بنگال غربی در هندوستان است. از سوی جنوب محدودهٔ خلیج بنگال به کشور جزیرهای سریلانکا و جزایر اندامان و نیکوبار هندوستان میرسد.
خلیج بریستول
خلیج بریستول (به انگلیسی: Bristol Bay، به زبان یوپیک مرکزی: لیلگایاق) نام خلیجی در اقیانوس آرام شمالی است.
این خلیج خاوریترین بازوی دریای برینگ است. چندین رودخانه به این خلیج میریزند از جمله سیندِر، ایگوشیک، کِویچاک، مِشیک، نوشاگاک، ناکْنِک، توگیاک و اوگاشیک.
خلیج کادیس
کادیس خلیجی است در ساحل جنوبی کشور اسپانیا.
دریای سرخ
دریای سرخ (به عربی : البحرالاحمر) خلیجی از اقیانوس هند است که بین شبهجزیره عربستان و شمال شرقی قارهٔ آفریقا قرار دارد. دهانه بابالمندب آن را به اقیانوس هند میپیوندد. کانال سوئز در شمال آن را به دریای مدیترانه وصل میکند. همسایگان این دریا کشورهای عربستان سعودی، یمن، جیبوتی، اتیوپی، سودان، مصر، اسرائیل و اردن میباشند. این دریا حد فاصل میان دو قاره آسیا و آفریقا است.
مساحت آن ۴۳۸۰۰۰ کیلومتر مربع میباشد که از این حیث پانزدهمین دریای جهان به شمار میرود. دریای سرخ حدود ۲۲۵۰ کیلومتر طول دارد و پهنترین قسمت آن ۳۵۵ کیلوتر پهنا دارد. عمیقترین نقطه آن حدود ۲۲۱۱ متر عمق دارد و عمق متوسط این دریا ۴۹۰ متر میباشد. دریای سرخ از طریق کانال سوئز به دریای مدیترانه و از طریق بابالمندب (تنگه مندب) با خلیج عدن و اقیانوس هند ارتباط دارد. همچنین خلیج ایلات در دریای سرخ واقع شدهاست.
پیشتر به این دریا، دریای قلزم گفته میشد. آن را خلیج عربی (به عربی: الخلیج العربی) و دریای حجاز نیز مینامیدند. برخی بر این باورند که داستان گذشتن بنیاسرائیل و موسی از دریا که در تورات آمده به دریای سرخ اشاره دارد.
نام
بیشتر دریاها بدلیل بازتابش رنگ آسمان به رنگ آبی هستند و بهمین دلیل وقتی دریا طوفانی است برنگ خاکستری دیده میشوند. اما دو دریا در حالت عادی برنگ آبی نیستند یکی دریای سیاه که تقریباً سیاه دیده میشودو یکی هم دریای سرخ است. در دریای سرخ مقادیر زیادی از نوعی جلبک به نام Trichodesmium erythraeum وجود دارد که مرگ آنها رنگ دریا را به رنگ قهوهای مایل به سرخ درمیآورد. هرچند که معمولاً دریا به رنگ آبی–سبز تیره است.
با توجه به اینکه رنگ هر شیئی بر اثر بازتابش نور مشخص میشود، بنابراین ترکیبات موجود در آب میتوانند طیفهای خاصی از نور را بازبتابانند. از اینرو چون آب خالص بی رنگ است، رنگ آن تابع مواد معلق در آن است.
دریای عرب
دریای عرب پهنهای آبی است در شمال شرقی اقیانوس هند، میان شبهجزیره عربستان و هندوستان، در شمال متصل به دریای عمان که به خلیج فارس میپیوندد.
حد و مرز
امروزه دریای عرب بر اساس تعریف سازمان آبنگاری بینالمللی و سازمان بینالمللی کشتی نوردی پهنه آبی است که از خلیج عمان تا تمام سواحل هند و پاکستان و غرب ایران و تا سواحل جیبوتی در شاخ آفریقا را در بر میگیرد. در قرنهای ۱۸ و ۱۹ دریای عرب به سواحل یمن و جنوب عمان گفته میشد. اما امروزه طول و عرض جغرافیایی و محدوده مرزی آن بر اساس اعلام سازمان آبنگاری بین المللی چنین بیان شدهاست:
در غرب. از مرز غربی خلیج عدن و جنوب شبهجزیره عربی تا غرب سواحل ایران و تمام سواحل پاکستان تا سواحل شبه قاره هند و پایینترین نقطه جنوب آخرین جزیره کشور مالدیو Cape Guardafui (Ras Asir, 51°16'E)].
On the North. خط Ràs al Hadd, نقطه شرقی شبه جزیره عربی (22°32'N) و Ràs Jiyùni (61°43'E) پاکستان.
Addu Atoll (مالدیو), جهت شرقی راس هافونRàs Hafun (Africa, 10°26'N).
On the East. حد غربی دریای لاکادیو خط مستقیمSadashivgad Lt. on West Coast of هند (۱۴°۴۸′ شمالی ۷۴°۰۷′ شرقی) to Corah Divh (۱۳°۴۲′ شمالی ۷۲°۱۰′ شرقی) Laccadive and Maldive Addu Atoll ادو اتل در مادیو].
ویژگیهای آماری
پهنای دریا: ۲٬۴۰۰ کیلومتر
ژرفا: ۴۶۵۲ متر
بزرگترین روانآب فروریز: رودخانه سند
اختلاف بر سر نام
دریای عرب در اسناد و مکتوبات عربی و غیر عربی با نامهای بحر فارس - بحر عجم- بحر المحیط العجم- بحراخضر - بحرمکران -دریای اریتره- دریای لکشادو - بحر هندوس - دریای سند- بحر دریا- Sea of Daria) میره اندیکوم- بحر گجرات - دریای رومروم Sindhu Sagarسند سگر,دریای اریتره,and Sindh Sea.,Mare Rumrum, Sinus Guzerat(Gujerat) نامیده شدهاست. به همین دلیل عدهای از نویسندگان در هند و پاکستان آنرا بحر مکران مینامند و در ایران عدهای آنرا دریای پارس میگویند. در میان جغرافینویسان اسلامی نام دریای عرب برای اولینبار در دو قرن اخیر ظاهر شدهاست این نام را ابتدا استعمارگران اروپایی در نقشهها رایج نمودند. در منابع عربی و اسلامی کلاسیک اعم از سفر و رحله نویسان و مسالک و ممالک نویسان و تاریخ نویسان نامی از بحر عرب نیامده بلکه آنها کل این دریا را بحر فارس نامیده اند." تا سال 1958 هیج نوشته ، سند و مکتوبی به زبان عربی وجود ندارد که عبارت خلیج عربی را برای خلیج فارس بکار برده باشد اما عکس موضوع صادق است یعنی در مکتوبات عربی بسیار زیادی' دریای عرب' امروزی با نام بحر فارس و بحر محیط العجم و یا بحر مکران یا کرمان نام برده شده است".[۵] از جمله در آثار شخصیت های برجسته زیر دریای عرب امروزی بنامهای بحر فارس و یا نامهایی غیر از دریای عرب بکار رفته است:
ابن خردادبه -قدامة بن جعفر-یعقوبی - ابن فقیه همدانی- ابن رسته، سهراب - علی بن حسین مسعودی- اصطخری - بزرگ بن شهریار- مطهر بن طاهر مقدسی- ابوریحان بیرونی-ابن حوقل-مقدسی-ابن بلخی-شریف ادریسی-محمد بن نجیب بکران- زکریای قزوینی- ابوالفدا - شمسالدین انصاری دمشقی-شهابالدین نویری- ابن وردی- ابن بطوطه- مصطفی کاتب چلبی قسطنطنی- ابن خلدون- طبری- الماوردی-
استخری، مسعودی، بیرونی، حمدالله مستوفی، یاقوت حموی، حمزه اصفهانی، ناصرخسرو قبادیانی، ابوریحان بیرونی - حافظ ابرو و ...[۶] حافظ ابرو، عبدالله بن لطف بن عبدالرشید مورخ و جغرافیدان مشهور عصر تیموری (متوفای 833 ق) صاحب آثاری در تاریخ اسلام و ایران، خاصه دروه تیمور و شاهرخ است. او در کتاب جغرافیای که بویژه در فصول مربوط به ایران و ماوراء النهر پر از اطلاعات مهم تاریخی است و از مهمترین آثار او به شمار می رودکه خود او شاهد وقایع بوده است. ذکر دریاها و خلیج هارا در چند فصل شرح داده است. فصل اول:
خلیج چین
گفتار دوم: " بحر الاخضر و هو بحرالهند". از نظر او بحر اخضر و بحر هند و بحر فارس یک دریا حساب می شوند. (او این دریا را شرح داده است همان محلی که امروزه دریای عرب نام دارد)
بحر فارس و کرمان
بحر قلزم(دریای سرخ)
بحر بربر(مدیترانه)
بحر اوقیانوس(اقیانوس اطلس یا بحر ظلمات)
یاقوت حموی در معجم البلدان : دریای محیط از طرف شرق به طرف غرب اول دریای چین است و بعد دریای هند که دو دریای بزرگ از آن منشعب می شودمانند دریای فارس که شرق آن تیز و مکران و غرب آن عمان است . کتاب تاریخ المستبصر، كتابي در جغرافياي جنوب و غرب عربستان، منسوب به ابن مجاور دمشقي (م.601-690ق.، هنگام بيان مرزهاي مناطق عربي، از بحر فارس ياد كرده و آن را مرز شرقي سرزمينهاي عرب دانسته است.((ص52-53، 331)اين كتاب، از منابع جغرافيايي جنوب و غرب شبه جزيره عربستان در سده هفتم ق. است. همچنین در کتاب البداية والنهايةـ أبو الفداء إسماعيل بن عمر بن كثير القرشي الدمشقي (المتوفى: 774هـ) – دریای اخضر يُقَالُ لَهَا الْبَحْرُ الْأَخْضَرُ فَشَرْقِيُّهُ بَحْرُ الصِّينِ وَغَرْبِيُّهُ بَحْرُ الْيَمَنِ وَشَمَالُهُ بَحْرُ الْهِنْدِ وَجَنُوبِيُّهُ غَيْرُ مَعْلُومٍ *
الدمشقی در حالیکه در گفتار مفصل به بحر فارس پرداخته است اما نامی از بحر عرب نیاورده است ولی در عوض گفته است بحر اخضر شرق آن بحر چین و شمال آن بحر هند است جنوب آن شناخته شده نیست. این دقیقا همان جایی است که امروزه دریای عرب می گویند.
در كتاب : الزيج المؤلف : البتاني صفحه 14 ( موقع الوراق ) چنین آمده است. و می بینید که او تمام مناطق خلیج فارس – دریاهای اطراف هند و چین و آفریقا را شرح داده ولی هیچ نامی از بحر عرب نیاورده و آنجا را بحر اخضر نامیده است. وخليج آخر يخرج نحو أرض أيلة وهو بحر القلزم (دریای سرخ ) طوله ألف وأربعمائة ميل وعرض طريقه الذي يسمى البحر الأخضر مائتا ميل وعرضه في الأصل سبعمائة ميل. وخليج آخر يخرج نحو أرض فارس يسمى الخليج الفارسي وهو بحر(من) البصرة طوله ألف وأربعمائة ميل وعرضه في الأصل خمسمائة ميل وعرض طريقه مائة وخمسون ميلاً. ويكون بين هذين الخليجين أعني خليج أيلة وخليج فارس أرض الحجاز واليمن ويكون ما بين هذين الخليجين ألفاً وخمسمائة ميل. ويخرج منه أيضاً خليج آخر إلى أقصى ارض الهند عند تمامه يسمى الخليج الأخضر طوله ألف وخمسمائة ميل.
کشورهای کناره
عمان
ایران
یمن
پاکستان
هندوستان
سریلانکا
سومالی
مالدیو
شهرهای کناره
بمبئی - هندوستان
کراچی - پاکستان
شناگاهها
کرانههای گوآ
ساحل جوهو در بمبئی
keywords : اسپید شاپ،سایت اسپید شاپ،مقاله اسپید شاپ
یکی از اقدامات دولت ایران برای پاسداری از میراث معنوی و فرهنگی خلیج فارس رسمیت دادن به روز ملی خلیج فارس در تقویم رسمی کشور بود. در این راستا شورای عالی انقلاب فرهنگی در تیر ماه سال ۱۳۸۴ روز ۱۰ اردیبهشت ماه که مصادف با اخراج پرتقالیها از تنگه هرمز است را روز ملی خلیج فارس نام نهاد.

پسوند اینترنتی خلیج فارس
در پی درخواست یک شرکت ترکیهای برای ثبت پسوند اینترنتی خلیج فارس (Persiangulf) و حمایت ایران پس از یک سال کارشکنی ۶ کشور حاشیهٔ خلیج فارس به سرکردگی امارات متحدهٔ عربی، در نهایت با رای اکثریت اعضا، توسط موسسه آیکان مراحل ابتدایی ثبت پسوند اینترنتی خلیج فارس طی شد و روند ثبت ادامه یافت و مراحل ارزیابی فنی و مالی پیگیری خواهد شد.
خلیج مکزیک
کنداب یا خلیج مکزیک خلیج بزرگی از اقیانوس اطلس در جنوب شرقی قاره آمریکای شمالی است.
خلیج عدن
کنداب یا خلیج عَدَن خلیجی است در جنوب یمن که از سمت جنوب با کشور سومالی و از سوی غرب با کشور کوچک « جیبوتی» همسایه میباشد. از سمت غرب به بابالمندب و دریای سرخ و از سمت شرق با اقیانوس هند مرتبط است و جزئی از این اقیانوس بشمار میآید.
در حاشیه شمالی این خلیج در کشور یمن، شهر معروف عدن قرار دارد که از سدهها پیش بزرگترین و پررونقترین شهر سرزمین یمن به شمار میآمده و هم اکنون نیز پس از صنعا پایتخت این کشور، مهمترین شهر کشور یمن است. نام این خلیج نیز از نام همین شهر گرفته شده است.
از شهرهای کرانه شمالی این خلیج میتوان مدینه الشعب، سیحوت مامورا و از شهرهای حاشیه جنوبی آن میتوان بربره، لاس خوره و بندر مرهاگنو را نام برد.
دزدان دریایی
خلیج عدن یک ناحیه شناختهشده برای دزدیهای دریایی است که آبهای ناحیه را برای سفرهای دریایی ناامن کردهاست.
خلیج عقبه
خلیج عقبه خلیجی است بزرگ در دریای سرخ. خلیج عقبه در شرق صحرای سینا و غرب شبه جزیره عربستان، اسرائیل، سرزمینهای فلسطینی، مصر و اردن واقع شده است.
خلیج چابهار
خَلیجِ چابَهار بزرگترین خلیج ایران در حاشیه کرانههای دریای عمان است.این خلیج به خاطر شکل حلقهای (Ω) خود در زمینشناسی از نوع خلیجهای اُمگایی نامیده میشود.
در نقطهٔ آغاز شرقی این خلیج شهر چابهار قرار دارد و در پایانگاه غربی آن دماغهٔ پُزم. شهر چابهار در خاور و شهر کنارک در باختر کرانههای این خلیج واقع شدهاند که هر دو دارای فرودگاه میباشند. جادهای آسفالته که محیط این خلیج را دور میزند این دو شهر را به هم متصل میکند.بنادر تجاری و ترانزیتی چابهار و کنارک در شرق و غرب خلیج چابهار بزرگترین بنادر ایرانی دریایی عمان میباشند.
۱۴ هزار هکتار از اراضی شرق خلیج چابهار به عنوان منطقه آزاد تجاری چابهار تعیین شدهاند. این منطقه آزاد به ۹ پیکره بخش میشود. در زمینهای کناره خلیج چابهار و در محدوده منطقهٔ آزاد، دهها کیلومتر جاده، اتوبان و راه، چندین مجتمع تجاری بزرگ، چندین کارخانه و شرکت تولیدی و صنعتی و بهترین هتل استان قرار دارد. بندر چابهار دارای دو اسکله شهید کلانتری و شهید بهشتی است.
پایگاه سوم نیروی دریایی ارتش در جنوب غربیترین نقطه خلیج قرار دارد.
خلیج گوایاکوئیل
خلیج گوایاکوئیل (به اسپانیایی: Golfo de Guayaquil) پهنه بزرگی از آب در بخش غربی آمریکای جنوبی است.
این خلیج بخشی از اقیانوس آرام است.
نقطهٔ شمالی این خلیج، شهر سالیناس در اکوادور و جنوبیترین نقطهٔ آن پونتا پارینیاس (Punta Pariñas) در پرو است.
خلیج گواتر
خلیج گواتر نام خلیج نسبتاً کوچکی در طول ساحل مکران در دریای عمان است.
خلیج گواتر در منتهیالیه جنوب شرقی ایران و منتهیالیه جنوب غربی پاکستان. نیمی از کرانهٔ این خلیج در ایران و نیمی دیگر در پاکستان قرار دارد.
در سمت ایران رودخانه باهوکلات و در سمت پاکستان رودخانه نهردشت به خلیج گواتر میریزند. آغاز این خلیج در سمت خاوری دماغه جیوانی است و پایان آن در سمت باختر در نقطهای به نام پسابندر است.
در کرانهٔ پاکستانی خلیج گواتر شهری به نام جیوانی قرار دارد و در کرانهٔ ایرانی آن روستاهای گواتر و پسابندر.
در امتداد ساحل مکران، خلیج گواتر در میان خلیج غربی گوادر (در سوی خاور) و خلیج چابهار (در سوی باختر) قرار گرفتهاست.
خلیج گواتر دارای جنگلهای حرا است. این جنگلها ۳۳ هکتار وسعت دارند و در ۱۵۰ کیلومتری شهر چابهار قرار گرفتهاند.
خلیج چساپیک
خلیج چساپیک (به انگلیسی: Chesapeake Bay) خلیجی است در ایالات متحده آمریکا و در ایالت مریلند.
رودخانه پوتوماک به این خلیج منتهی میشود که به نوبه خود به اقیانوس اطلس متصل است.
خلیج کالیفرنیا
خلیج کالیفرنیا (به انگلیسی: Gulf of California) خلیجی است در غرب کشور مکزیک که میان خاک اصلی مکزیک و شبهجزیره باها کالیفرنیا قرار دارد. آن را «دریای کورتِز» نیز مینامند.
خلیج گینه
خلیج گینه خلیج بزرگی از اقیانوس اطلس در جنوب غربی قاره آفریقا است. این خلیج مرکز جغرافیایی زمین بشمار میآید زیرا طول و عرض جغرافیایی در آن هر دو صفر هستند. (خط استوا و نصفالنهار مبدأ در اینجا به هم میرسند).
خلیج سیدرا
خلیج سیدرا یا سیرت (در عربی خلیج سِرت) نام خلیجی از دریای مدیترانه است که در شمال کشور لیبی قرار گرفته است.آن را "سرت بزرگ" یا "سرت بزرگتر" هم می نامند(در مقایسه با "سرت کوچک" در کشور تونس)درازای این خلیج از شهر بنغازی در شرق تا شهر مصراته در غرب ۸۰۰ کیلومتر است. در سالهای ۱۹۸۱ و همچنین ۱۹۸۶ میلادی جنگی هوایی میان هواپیماهای آمریکایی و لیبیایی بر فراز این خلیج درگرفت. در آن نبردها هواپیماهای آمریکایی به دستور رونالد ریگان خانه شخصی معمر قذافی، رئیسجمهور لیبی را در بنغاری منهدم کردند و فرزندش را کشتند. خلیج سیدرا در مسیر شاهراههای صادرات نفت لیبی به ویژه از بندر سیدرا قرار دارد. لیبی هر از گاه ادعای مالکیت کامل بر این خلیج را ابراز میکند، ولی برخی کشورهای دیگر بر همان استاندارد مالکیت نوار ۱۲ کیلومتری به موازات کرانه را تأکید می ورزند.
خلیج بنگال
کنداب یا خلیج بَنگال خلیجی است که بخش شمال شرقی اقیانوس هند را تشکیل میدهد.
شکل این خلیج به صورت سهگوشی است که از سوی خاور به شبه جزیره مالایا و از سوی باختر به هندوستان محدود میشود. در نوک شمالی این خلیج، منطقهٔ بنگال قرار دارد. این منطقه شامل کشور بنگلادش و ایالت بنگال غربی در هندوستان است. از سوی جنوب محدودهٔ خلیج بنگال به کشور جزیرهای سریلانکا و جزایر اندامان و نیکوبار هندوستان میرسد.
خلیج بریستول
خلیج بریستول (به انگلیسی: Bristol Bay، به زبان یوپیک مرکزی: لیلگایاق) نام خلیجی در اقیانوس آرام شمالی است.
این خلیج خاوریترین بازوی دریای برینگ است. چندین رودخانه به این خلیج میریزند از جمله سیندِر، ایگوشیک، کِویچاک، مِشیک، نوشاگاک، ناکْنِک، توگیاک و اوگاشیک.
خلیج کادیس
کادیس خلیجی است در ساحل جنوبی کشور اسپانیا.
دریای سرخ
دریای سرخ (به عربی : البحرالاحمر) خلیجی از اقیانوس هند است که بین شبهجزیره عربستان و شمال شرقی قارهٔ آفریقا قرار دارد. دهانه بابالمندب آن را به اقیانوس هند میپیوندد. کانال سوئز در شمال آن را به دریای مدیترانه وصل میکند. همسایگان این دریا کشورهای عربستان سعودی، یمن، جیبوتی، اتیوپی، سودان، مصر، اسرائیل و اردن میباشند. این دریا حد فاصل میان دو قاره آسیا و آفریقا است.
مساحت آن ۴۳۸۰۰۰ کیلومتر مربع میباشد که از این حیث پانزدهمین دریای جهان به شمار میرود. دریای سرخ حدود ۲۲۵۰ کیلومتر طول دارد و پهنترین قسمت آن ۳۵۵ کیلوتر پهنا دارد. عمیقترین نقطه آن حدود ۲۲۱۱ متر عمق دارد و عمق متوسط این دریا ۴۹۰ متر میباشد. دریای سرخ از طریق کانال سوئز به دریای مدیترانه و از طریق بابالمندب (تنگه مندب) با خلیج عدن و اقیانوس هند ارتباط دارد. همچنین خلیج ایلات در دریای سرخ واقع شدهاست.
پیشتر به این دریا، دریای قلزم گفته میشد. آن را خلیج عربی (به عربی: الخلیج العربی) و دریای حجاز نیز مینامیدند. برخی بر این باورند که داستان گذشتن بنیاسرائیل و موسی از دریا که در تورات آمده به دریای سرخ اشاره دارد.
نام
بیشتر دریاها بدلیل بازتابش رنگ آسمان به رنگ آبی هستند و بهمین دلیل وقتی دریا طوفانی است برنگ خاکستری دیده میشوند. اما دو دریا در حالت عادی برنگ آبی نیستند یکی دریای سیاه که تقریباً سیاه دیده میشودو یکی هم دریای سرخ است. در دریای سرخ مقادیر زیادی از نوعی جلبک به نام Trichodesmium erythraeum وجود دارد که مرگ آنها رنگ دریا را به رنگ قهوهای مایل به سرخ درمیآورد. هرچند که معمولاً دریا به رنگ آبی–سبز تیره است.
با توجه به اینکه رنگ هر شیئی بر اثر بازتابش نور مشخص میشود، بنابراین ترکیبات موجود در آب میتوانند طیفهای خاصی از نور را بازبتابانند. از اینرو چون آب خالص بی رنگ است، رنگ آن تابع مواد معلق در آن است.
دریای عرب
دریای عرب پهنهای آبی است در شمال شرقی اقیانوس هند، میان شبهجزیره عربستان و هندوستان، در شمال متصل به دریای عمان که به خلیج فارس میپیوندد.
حد و مرز
امروزه دریای عرب بر اساس تعریف سازمان آبنگاری بینالمللی و سازمان بینالمللی کشتی نوردی پهنه آبی است که از خلیج عمان تا تمام سواحل هند و پاکستان و غرب ایران و تا سواحل جیبوتی در شاخ آفریقا را در بر میگیرد. در قرنهای ۱۸ و ۱۹ دریای عرب به سواحل یمن و جنوب عمان گفته میشد. اما امروزه طول و عرض جغرافیایی و محدوده مرزی آن بر اساس اعلام سازمان آبنگاری بین المللی چنین بیان شدهاست:
در غرب. از مرز غربی خلیج عدن و جنوب شبهجزیره عربی تا غرب سواحل ایران و تمام سواحل پاکستان تا سواحل شبه قاره هند و پایینترین نقطه جنوب آخرین جزیره کشور مالدیو Cape Guardafui (Ras Asir, 51°16'E)].
On the North. خط Ràs al Hadd, نقطه شرقی شبه جزیره عربی (22°32'N) و Ràs Jiyùni (61°43'E) پاکستان.
Addu Atoll (مالدیو), جهت شرقی راس هافونRàs Hafun (Africa, 10°26'N).
On the East. حد غربی دریای لاکادیو خط مستقیمSadashivgad Lt. on West Coast of هند (۱۴°۴۸′ شمالی ۷۴°۰۷′ شرقی) to Corah Divh (۱۳°۴۲′ شمالی ۷۲°۱۰′ شرقی) Laccadive and Maldive Addu Atoll ادو اتل در مادیو].
ویژگیهای آماری
پهنای دریا: ۲٬۴۰۰ کیلومتر
ژرفا: ۴۶۵۲ متر
بزرگترین روانآب فروریز: رودخانه سند
اختلاف بر سر نام
دریای عرب در اسناد و مکتوبات عربی و غیر عربی با نامهای بحر فارس - بحر عجم- بحر المحیط العجم- بحراخضر - بحرمکران -دریای اریتره- دریای لکشادو - بحر هندوس - دریای سند- بحر دریا- Sea of Daria) میره اندیکوم- بحر گجرات - دریای رومروم Sindhu Sagarسند سگر,دریای اریتره,and Sindh Sea.,Mare Rumrum, Sinus Guzerat(Gujerat) نامیده شدهاست. به همین دلیل عدهای از نویسندگان در هند و پاکستان آنرا بحر مکران مینامند و در ایران عدهای آنرا دریای پارس میگویند. در میان جغرافینویسان اسلامی نام دریای عرب برای اولینبار در دو قرن اخیر ظاهر شدهاست این نام را ابتدا استعمارگران اروپایی در نقشهها رایج نمودند. در منابع عربی و اسلامی کلاسیک اعم از سفر و رحله نویسان و مسالک و ممالک نویسان و تاریخ نویسان نامی از بحر عرب نیامده بلکه آنها کل این دریا را بحر فارس نامیده اند." تا سال 1958 هیج نوشته ، سند و مکتوبی به زبان عربی وجود ندارد که عبارت خلیج عربی را برای خلیج فارس بکار برده باشد اما عکس موضوع صادق است یعنی در مکتوبات عربی بسیار زیادی' دریای عرب' امروزی با نام بحر فارس و بحر محیط العجم و یا بحر مکران یا کرمان نام برده شده است".[۵] از جمله در آثار شخصیت های برجسته زیر دریای عرب امروزی بنامهای بحر فارس و یا نامهایی غیر از دریای عرب بکار رفته است:
ابن خردادبه -قدامة بن جعفر-یعقوبی - ابن فقیه همدانی- ابن رسته، سهراب - علی بن حسین مسعودی- اصطخری - بزرگ بن شهریار- مطهر بن طاهر مقدسی- ابوریحان بیرونی-ابن حوقل-مقدسی-ابن بلخی-شریف ادریسی-محمد بن نجیب بکران- زکریای قزوینی- ابوالفدا - شمسالدین انصاری دمشقی-شهابالدین نویری- ابن وردی- ابن بطوطه- مصطفی کاتب چلبی قسطنطنی- ابن خلدون- طبری- الماوردی-
استخری، مسعودی، بیرونی، حمدالله مستوفی، یاقوت حموی، حمزه اصفهانی، ناصرخسرو قبادیانی، ابوریحان بیرونی - حافظ ابرو و ...[۶] حافظ ابرو، عبدالله بن لطف بن عبدالرشید مورخ و جغرافیدان مشهور عصر تیموری (متوفای 833 ق) صاحب آثاری در تاریخ اسلام و ایران، خاصه دروه تیمور و شاهرخ است. او در کتاب جغرافیای که بویژه در فصول مربوط به ایران و ماوراء النهر پر از اطلاعات مهم تاریخی است و از مهمترین آثار او به شمار می رودکه خود او شاهد وقایع بوده است. ذکر دریاها و خلیج هارا در چند فصل شرح داده است. فصل اول:
خلیج چین
گفتار دوم: " بحر الاخضر و هو بحرالهند". از نظر او بحر اخضر و بحر هند و بحر فارس یک دریا حساب می شوند. (او این دریا را شرح داده است همان محلی که امروزه دریای عرب نام دارد)
بحر فارس و کرمان
بحر قلزم(دریای سرخ)
بحر بربر(مدیترانه)
بحر اوقیانوس(اقیانوس اطلس یا بحر ظلمات)
یاقوت حموی در معجم البلدان : دریای محیط از طرف شرق به طرف غرب اول دریای چین است و بعد دریای هند که دو دریای بزرگ از آن منشعب می شودمانند دریای فارس که شرق آن تیز و مکران و غرب آن عمان است . کتاب تاریخ المستبصر، كتابي در جغرافياي جنوب و غرب عربستان، منسوب به ابن مجاور دمشقي (م.601-690ق.، هنگام بيان مرزهاي مناطق عربي، از بحر فارس ياد كرده و آن را مرز شرقي سرزمينهاي عرب دانسته است.((ص52-53، 331)اين كتاب، از منابع جغرافيايي جنوب و غرب شبه جزيره عربستان در سده هفتم ق. است. همچنین در کتاب البداية والنهايةـ أبو الفداء إسماعيل بن عمر بن كثير القرشي الدمشقي (المتوفى: 774هـ) – دریای اخضر يُقَالُ لَهَا الْبَحْرُ الْأَخْضَرُ فَشَرْقِيُّهُ بَحْرُ الصِّينِ وَغَرْبِيُّهُ بَحْرُ الْيَمَنِ وَشَمَالُهُ بَحْرُ الْهِنْدِ وَجَنُوبِيُّهُ غَيْرُ مَعْلُومٍ *
الدمشقی در حالیکه در گفتار مفصل به بحر فارس پرداخته است اما نامی از بحر عرب نیاورده است ولی در عوض گفته است بحر اخضر شرق آن بحر چین و شمال آن بحر هند است جنوب آن شناخته شده نیست. این دقیقا همان جایی است که امروزه دریای عرب می گویند.
در كتاب : الزيج المؤلف : البتاني صفحه 14 ( موقع الوراق ) چنین آمده است. و می بینید که او تمام مناطق خلیج فارس – دریاهای اطراف هند و چین و آفریقا را شرح داده ولی هیچ نامی از بحر عرب نیاورده و آنجا را بحر اخضر نامیده است. وخليج آخر يخرج نحو أرض أيلة وهو بحر القلزم (دریای سرخ ) طوله ألف وأربعمائة ميل وعرض طريقه الذي يسمى البحر الأخضر مائتا ميل وعرضه في الأصل سبعمائة ميل. وخليج آخر يخرج نحو أرض فارس يسمى الخليج الفارسي وهو بحر(من) البصرة طوله ألف وأربعمائة ميل وعرضه في الأصل خمسمائة ميل وعرض طريقه مائة وخمسون ميلاً. ويكون بين هذين الخليجين أعني خليج أيلة وخليج فارس أرض الحجاز واليمن ويكون ما بين هذين الخليجين ألفاً وخمسمائة ميل. ويخرج منه أيضاً خليج آخر إلى أقصى ارض الهند عند تمامه يسمى الخليج الأخضر طوله ألف وخمسمائة ميل.
کشورهای کناره
عمان
ایران
یمن
پاکستان
هندوستان
سریلانکا
سومالی
مالدیو
شهرهای کناره
بمبئی - هندوستان
کراچی - پاکستان
شناگاهها
کرانههای گوآ
ساحل جوهو در بمبئی
keywords : اسپید شاپ،سایت اسپید شاپ،مقاله اسپید شاپ